Woning kopen in Vlaanderen? Dit verandert in 2022

Een nieuw jaar brengt automatisch ook een aantal wijzigingen met zich mee en dat is in 2022 niet anders. Wie een woning wenst te kopen, bouwen en/of renoveren in Vlaanderen, moet met een aantal zaken rekening houden. Hieronder een korte samenvatting van de wijzigingen die gelden vanaf 1 januari 2022. Heb je vragen of wil je persoonlijk advies? Contacteer een van onze adviseurs bij jou in de buurt.

Verlaagde registratierechten

De belangrijkste wijziging in 2022 is ongetwijfeld de verlaging van het registratierecht op de enige eigen woning. Deze maatregel is bedoeld om een tegengewicht te bieden aan de alsmaar stijgende prijzen voor vastgoed. Het betreft misschien geen grote maatregel, maar ook kleine beetjes helpen in het geval van de fors gestegen prijzen voor een huis of appartement. Bij de aankoop van de enige eigen woning bedraagt het registratierecht vanaf 1 januari 2022 nog 3% (dit was voorheen 6%). Het registratierecht wordt met andere woorden gehalveerd en dat scheelt dus wel degelijk een slok op de borrel.

Het registratierecht gaat nog forser omlaag bij een ingrijpende energetische renovatie (IER) van de enige eigen woning. Bij zo’n renovatie betaal je nog maar 1% in plaats van 5%. Je kan van hetzelfde tarief genieten bij of sloop en herbouw van (opnieuw) de enige eigen woning.

De bijkomende vermindering van het registratierecht voor bescheiden woningen is vanaf 1 januari 2022 op meer woningen van toepassing, want de limiet wat het huis mag kosten wordt opgetrokken van 200.000 naar 220.000 euro. In de zogenaamde kernsteden stijgt het grensbedrag zelfs van 220.000 euro naar 240.000 euro. Deze woningen krijgen een vrijstelling voor het betalen van registratierechten op de eerste schijf van 93.333 euro.

Daarentegen verhoogt het registratierecht voor een andere dan de enige eigen woning van 10% naar 12%. Deze regeling geldt niet alleen voor een tweede woning, maar ook voor een bouwgrond. Opgelet: wie landbouwgronden en natuurgebieden koopt, is niet verplicht om meer registratierechten te betalen. Het tarief van 10% blijft in dat geval gelden. Het optrekken van het registratierecht is uiteraard bedoeld om de speculatie op de vastgoedmarkt af te remmen. Of een verhoging van 10 naar 12% daartoe zal volstaan, moet uiteraard nog afgewacht worden.

Overgangsmaatregel meeneembaarheid

Ook wat betreft de meeneembaarheid vindt een wijziging plaats. Die meeneembaarheid betekent concreet dat je als koper het registratierecht dat je op een vorige woning hebt betaald, kunt aftrekken van het verkooprecht dat je op een volgende woning verschuldigd bent. In het kader van de bovenstaande wijzigingen aan het registratierecht vanaf 1 januari 2022 dooft de meeneembaarheid geleidelijk uit en wordt volledig afgeschaft vanaf van 1 januari 2024. Er is een overgangsmaatregel voorzien, waarbij de koper tot en met 31 december 2023 de keuze krijgt tussen de oude en de nieuwe regeling: ofwel kiezen voor de nieuwe tarieven (3% en 1%) zonder meeneembaarheid, ofwel kiezen voor de oude tarieven (6 en 5%) met meeneembaarheid. Ontdek in dit artikel welke optie voor jou het interessantste is afhankelijk van de aankoopprijs van je volgende woning.

Zwaardere milieueisen

De eisen op het vlak van milieu zullen ook in 2022 zwaarder worden. Maar dat is eigenlijk niets nieuws, want die eisen verzwaren elk jaar. En we weten ook waarom: alles kadert in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Wat moeten we onder die zwaardere milieueisen verstaan? Denk daarbij aan de energieprestatieregelgeving (EPB), maar ook aan het S-peil voor nieuwbouw en het E-peil voor ingrijpende energetische renovaties. Daar stopt het ongetwijfeld niet mee, ook in de loop van 2022 zullen waarschijnlijk bijkomende voorschriften aangekondigd worden.

Nog meer aandacht voor het milieu: vanaf 1 januari 2022 geldt een renovatieverplichting voor niet-residentiële gebouwen. Wie vanaf 1 januari 2022 de nieuwe eigenaar, opstalhouder of erfpachter wordt van een energie-inefficiënt pand zal verplicht zijn het pand in kwestie binnen de 5 jaar energiezuinig te maken. Bedoeling is uiteraard de vermindering van de CO2-uitstoot. Er werd dus gekozen voor een dubbele aanpak: het aanmoedigen van de renovatie van woningen en de verplichting om niet-residentiële gebouwen te moderniseren. Gerenoveerde woningen zouden zodoende in prijs kunnen stijgen, niet-gerenoveerde goedkoper worden. Op die manier worden eigenaars aangemoedigd om daadwerkelijk te renoveren.

Daarbij geldt wel dat het aanvragen voor steun bij renovatie van een woning makkelijker wordt. De vereenvoudigde Vlaamse renovatiepremie verschaft meer duidelijkheid in wat vroeger soms wel een subsidie- en/of premiedoolhof leek.

Verplichte schatting

Het verplicht schatten van huis of appartement voor het verkrijgen van een woonkrediet is ook nieuw. De banken willen daarmee voorkomen dat er te veel wordt ontleend voor de aanschaf van vastgoed. De sector is echter nog op zoek naar een ‘werkbare’ methode. Tot dan verandert er eigenlijk niets.

Asbestattest

Asbest blijft iets vervelends in oudere gebouwen. In geval van gebouwen gebouwd vóór 2001 wordt een asbestattest verplicht. Met dit attest kan aangetoond worden of het gebouw al dan niet veilig is wat asbest betreft. Het attest is 10 jaar geldig. Opgelet: veilig wil niet noodzakelijk zeggen dat er helemaal geen asbest in het pand aanwezig is.

Stijgende rente

De rente stijgt doordat de inflatie oploopt en de economie herstelt na corona. Dat betekent echter niet dat je moet haasten om snel een krediet af te sluiten. De tarieven blijven laag, omdat de situatie voor de banken niet fundamenteel veranderd is. "De banken halen het geld voor leningen vooral uit wat op de spaarboekjes staat. Die tegoeden brengen nog altijd amper iets op, terwijl het spaargeld tijdens corona verder aandikte", zegt John Romain, zaakvoerder van Immotheker Finotheker, in De Tijd.