Waarom de laagste rentevoet niet altijd de beste is voor jou

De laagste rentevoet is niet altijd de voordeligste voor jou, al lijkt het misschien wel zo op het eerste gezicht. Verkijk je dus niet op de rentevoet van het voorstel van de bank voor jouw lening, maar bekijk het hele plaatje: welke voorwaarden verbindt je bank aan die lage rentevoet en hoeveel kost dat je écht over de hele rit?

Je bank stelt je voor dat je een lagere rentevoet krijgt, als je bij hen een zichtrekening neemt. Of je krijgt alleen een lening als je bij dezelfde bank-verzekeraar een schuldsaldoverzekering neemt, of een brandverzekering. Mag dat? En wat zijn de gevolgen? Dit is een hot topic, in die mate zelf dat de wetgeving aangepast gaat worden: hoever mogen banken gaan bij het stellen van voorwaarden of het koppelen van andere producten bij een lening? Als consument is het niet zo eenvoudig om te overzien wat die voorwaarden precies inhouden. De gevolgen daarvan zijn vaak verregaander dan je zou denken en lang niet altijd in je voordeel. Hoe zit dat precies?

Fiscaal immo-expert Alex Geens van Immotheker Finotheker: “Op dit moment is het zo dat koppelverkoop verboden is in België, maar gebundelde verkoop is wel toegelaten. Daarbij worden een aantal producten samen aangeboden, maar je kan ze ook apart verkrijgen. Neem je de producten samen, dan krijg je een voordeel of een korting, zoals een lagere rentevoet voor je woonkrediet. Neem je de andere producten uit dat voorstel van de bank niet, dan gaat je tarief naar omhoog. Bij de voorwaarden die de banken soms stellen, zijn er toch een aantal zaken die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op je financiële situatie.

Als klant moet je je altijd de vraag stellen: waarom en hoe wil mijn bank mij binden? Hou altijd in je achterhoofd: de bank zal je enkel korting geven als ze niet anders kan. De bankier streeft er immers naar om winst te maken. Hoeveel korting je bankier je wil geven, hangt voor hem af van de zekerheid waarmee hij zijn geld terugkrijgt. Hoe hoger dat risico wordt ingeschat, hoe meer jij betaalt voor je lening.”

Alex Geens: “Hou altijd in je achterhoofd: de bank zal je enkel korting geven als ze niet anders kan. De bankier streeft er steeds naar om winst te maken”

De kunst van het onderhandelen

Alex Geens: “Je mag als klant zelf korting bedingen bij je bankier, dat is wettelijk toegelaten, maar je bank zal daar een aantal eisen tegenover stellen.

Zo kan de bank de korting die je krijgt, voorwaardelijk maken: je krijgt die korting enkel als je aan de door de bank gestelde voorwaarden voldoet. Als dat niet meer zo is, ben je ook je korting kwijt. Wat stelt de bank zo al als voorwaarden? Dat verschilt van bank tot bank, elke bank heeft daarover haar eigen regels. Een aantal voorbeelden van dergelijke voorwaarden zijn een schuldsaldoverzekering die je moet afsluiten bij de desbetreffende bank of een verzekeraar waar de bank relaties mee heeft, verder kan het gaan om producten zoals een brandverzekering of een bankrekening.en de verplichting om een minimaal aantal transacties te doen via deze bankrekening. Kwestie om zeker te zijn dat ze uw voornaamste bankrelatie worden. Vaak zal men vragen om voorafgaand aan de realisatie van de lening een pensioensparen af te sluiten of een bepaald bedrag te sparen op een spaarrekening, De bedoeling is jou als klant te binden.

Wat zijn de gevolgen voor jouw financiële toestand?

Bij een aantal producten maakt dat niet zoveel uit: in een aantal gevallen maakt men de zichtrekening zelfs volledig gratis. Maar stel dat je op die bankrekening je loon en leenlasten moet domiciliëren? Geen probleem, tot jij bijvoorbeeld in het buitenland gaat werken en je nieuwe werkgever je loon stort in het buitenland. We kennen een aantal bankiers die stellen dat als het loon niet meer gestort wordt op de zichtrekening, zoals opgelegd voor het bekomen van een korting, dat het tarief van de lening verhoogd wordt met de initieel bekomen korting. Erger nog zijn deze bankiers die een aantal voorwaardelijke kortingen cumuleren en die bepalen dat bij het niet meer voldoen aan een van deze voorwaarden ook de volledige korting (voor alle voorwaarden dus) wegvalt. Pijnlijk wordt het pas als je niet meer voldoet aan een voorwaarde doordat de bankier of de verzekeraar waarbij je een verzekering diende af te sluiten, zelf initiatief neemt om het verzekeringsproduct op te zeggen (bijvoorbeeld na een brandschade) en ten gevolge waarvan je een tariefverhoging krijgt op je woonlening.

De voorwaarden die je bank je oplegt, zijn een vorm van klantenbinding: ze maken het je in de praktijk zo goed als onmogelijk om te veranderen van bank of in sommige gevallen van verzekeraar. Je bent je vrijheid kwijt om op zoek te gaan naar het beste van wat er in de markt te vinden is.”

Alex Geens: “Je mag als klant korting bedingen bij je bank, dat is wettelijk toegelaten, maar je bank zal daar wel iets tegenover stellen”

Uitstappen kan niet…

Alex Geens: “Naast die voorwaardelijke kortingen zijn er zoals reeds aangehaald ook kortingen die je kan krijgen zonder dat de bank er consequenties voor je lening aan koppelt, bijvoorbeeld dat je bij hen een pensioenspaarcontract afsluit of instapt in een beleggingsformule. Als je met een van deze producten wil stoppen zal je lening niet duurder worden, maar de kosten om uit het product te stappen lopen zo zwaar op dat dit zo goed als onmogelijk is.

Eigenlijk zou je kunnen stellen dat een lagere rentevoet vastkrijgen alleen rendeert als er geen voorwaarden aan verbonden zijn. Kortingen die je krijgt door producten die eraan verbonden zijn, betaal je in zekere zin via die producten.”

Variabele rentevoet? Check de aanpassingsmechanismes en mogelijke beveiligingen.

Alex Geens: “Nog iets waar je rekening mee moet houden als je een lening afsluit: je kan misleid worden door een lage rente als je lening een variabele rentevoet heeft. Laat je goed voorlichten welk risico precies aan die rentevoet verbonden is, hoe lang de eerste vaste periode is en welke aanpassingsmechanismen de bank gebruikt. Wat is de maximale aanpassing, wat zijn de gevolgen voor je toekomstige budget? Je kan bij een variabele rentevoet zoeken naar opties waarbij niet je maandlast stijgt, maar wel de duurtijd, als extra veiligheid die je inbouwt. Bespreek dat vooral met je bank op het moment dat je je lening afsluit. Elke bank voert zijn eigen politiek daarin, om dat te kunnen vergelijken is niet altijd eenvoudig. Voor financieel onfhankelijk advies daarover kan je terecht bij de Immotheker Finotheker.“