Schenken zonder ruzie

Als het kan, helpen ouders hun kind graag bij het verwerven van een eigen huis. Ze doen dat met de beste bedoelingen, maar in de praktijk kan het toch nogal eens mis lopen. Het is delicaat om het evenwicht in de familie te bewaren. Hoe regel je het als je meer dan één kind hebt? Schenken zonder ruzie? Dan moet je hieraan denken.

Alle kinderen gelijk (of niet?)

Natuurlijk wil je aan al je kinderen hetzelfde geven, maar weinig ouders schenken aan al hun kinderen op hetzelfde moment. Je oudste is al toe aan een eigen stek, terwijl de jongste nog studeert... Als de ouders tijdens hun leven een schenking deden, dan zal daar rekening mee worden gehouden als ze overlijden, op het ogenblik dat hun nalatenschap moet verdeeld worden. Een schenking aan een erfgenaam wordt volgens de wet steeds vermoed een voorschot op de latere erfenis te zijn.

Hoe wordt die schenking dan gewaardeerd op het moment van het overlijden van de ouder? Er kunnen tientallen jaren verstrijken tussen de schenking en het overlijden van de ouder. Geschonken geld wordt altijd volgens zijn nominale waarde op het moment van de schenking gewaardeerd. Werd er twintig jaar geleden 10.000 euro geschonken, dan zal dat bij de afwikkeling van de nalatenschap ook voor 10.000 euro gewaardeerd worden.

En wat als ouders bewust één van hun kinderen willen bevoordelen, omdat het bijvoorbeeld tegenslag te verwerken kreeg? Als ouder kan je een schenking buiten erfdeel doen, maar dat moet dan uitdrukkelijk vermelden worden in de schenkingsakte. Hou er rekening mee dat je in dat geval de mogelijkheden beperkt om een deel van je vermogen vrij toe te wijzen. Volgens de Belgische wetgeving maken kinderen bij jouw overlijden steeds aanspraak op een voorbehouden minimumdeel van je vermogen. Heb je één kind, dan is dat de helft. Voor wie twee kinderen heeft, is dat twee derden. Drie kinderen of meer maken minstens aanspraak op drie vierden. Enkel over het overige deel kun je vrij beschikken en toewijzen aan wie je ook maar wil. Bij een schenking buiten erfdeel put je uit dat vrij beschikbaar deel.

Je moet wel opletten: als in het huwelijkscontract van de ouders reeds een schenking tussen hen onderling werd opgenomen, is op die manier het beschikbaar deel van de nalatenschap reeds weggeschonken. Schenking aan de kinderen buiten deel is dan wel mogelijk, als je eerst huwelijkscontract aanpast.

Geld voor het huis (en niks anders)

Je schenkt je kind geld om een huis te kopen... en vervolgens spendeert zoon- of dochterlief de centen aan dure vakanties, een auto of luxe extraatjes? Dat was niet de afspraak, maar kun je als ouders afdwingen dat je kind het geschonken geld enkel kan gebruiken voor een investering in een woning? In de schenkingsakte of het begeleidende document- de pacte adjoint - kun je een last opleggen dat de geschonken gelden moeten aangewend worden voor de aankoop van vastgoed. Wordt niet aan de last voldaan, dan kan je de schenking herroepen. Wil je zo’n maatregel vastleggen in de schenkingsakte, laat je dan goed adviseren.

Wat als?

Als je kind gaat scheiden of als het komt te overlijden, wat gebeurt er dan met jouw schenking? Ook dat regel je best op voorhand bij een schenking.