Lenen of schenken: zo help je je kind aan een eigen woning

Een eigen huis kopen is een grote stap en voor jonge starters is het met de huidige woningprijzen niet gemakkelijk. Natuurlijk wil je je kind daarbij helpen met heel je hart, maar hoe doe je dat ook met gezond verstand? Lenen of schenken; ontdek hier het verschil.

20 % van de koppels en 15 % van de singles krijgen hulp van hun ouders bij de aankoop van hun eerste woning, blijkt uit cijfers van de Immotheker Finotheker

Een eigen huis of appartement kopen is door de hoge vastgoedprijzen niet vanzelfsprekend. Sparen voor een huis kan zelfs voor tweeverdieners een zware dobber zijn. Financiële steun van de ouders is vaak een noodzaak. Als ouder wil je je kroost graag helpen, als je kan.

Dit zeggen de cijfers

Uit analyse van de eigen inbreng bij een eerste aankoop blijkt dat ongeveer 20% van de koppels en 15% van de singles hulp krijgen, blijkt uit cijfers van kredietadviesbureau Immotheker. Bij hun eerste aankoop brachten koppels in 2014 gemiddeld € 81.389 euro in aan eigen middelen, singles € 73.880 euro. Het wordt moeilijker om een woningkrediet te krijgen zonder; meer eigen middelen betekent een lagere quotiteit en dus een lager risico voor de bank. Bij een lening op 30 jaar eisen de banken vaak een inbreng van minstens 20%. Omdat jongeren eerst aan dat startkapitaal moeten zien te raken, stijgt de leeftijd waarop gekocht kan worden. In vergelijking met 2007 is de gemiddelde leeftijd voor een eerste aankoop met zo’n 5 jaar opgeschoven tot 36 jaar voor koppels en 38 jaar voor singles, blijkt uit cijfers van de Immotheker/Finotheker.

Lenen bij ma en pa

Je wil je kind graag helpen, maar ben je zeker dat je je eigen vermogen straks groot genoeg is na je pensioen? Als je je geld niet definitief wil weggeven, kan je je kind toch helpen met een lening. Dat heeft als voordeel dat je kind in principe het geld moet terugbetalen, maar niets staat een latere kwijtschelding van de schuld in de weg. Als jouw kind getrouwd is onder het gemeenschapsstelsel, dan moet de echtgenoot samen de lening aangaan. Dit impliceert dat bij een kwijtschelding van de schuld de schenking ook toekomt aan uw schoondochter of –zoon. Wil je dat niet, dan kan je de factuur van gefinancierde werken rechtstreeks op naam van de ouders op laten maken. Een andere optie is als ouders een deel van de woning te kopen.

Je kunt je zoon of dochter een voordelige intrestvoet laten betalen of kiezen voor een renteloze lening. Als er een rente wordt gevraagd, dan moet er bij de uitbetaling van de rente 25% roerende voorheffing ingehouden worden.

Wat als je, als ouders, na verloop van tijd beslist dat je kind het geld niet moet terug betalen? De kwijtschelding zal gezien worden als een schenking. Vanaf de dag van de kwijtschelding begint de driejarige termijn te lopen voor het al dan niet betalen van successierechten. Maak daarom altijd een leningsovereenkomst op tussen ouder en kind: zo heb je een document dat het bestaan van de lening aantoont. Ook als je kind zou overlijden, is een bewijs van de lening van belang. De lening vormt in principe een passief in de nalatenschap van je kind en wordt afgetrokken van de waarde van het vastgoed. De ouders of erfgenamen moeten enkel successierechten betalen op het netto-actief.

De gemiddelde leeftijd voor de eerste aankoop van een woning is ondertussen al 38 jaar voor koppels en 38 voor singles

Schenken met gezond verstand

Ben je zeker dat je het geld kan missen, dan kan je een schenking doen. De meest voor de hand liggende manier is je kinderen geld toe te stoppen via een hand- of bankgift. Met een handgift geef je het geld, zoals de naam het zegt, van hand tot hand. In de praktijk wordt echter meestal gewerkt met een bankgift: het geld wordt overgeschreven van jouw rekening naar de rekening van je kind. Belangrijk is geen enkele mededeling te vermelden op de overschrijving. Achteraf kan je een begeleidend document (pacte-adjoint) opstellen waarin de schenking wordt bevestigd. Het voordeel: zo is er geen schenkbelasting verplicht verschuldigd op het ogenblik van de schenking zelf. Blijft de schenker nog drie jaar leven na de schenking, dan is er zelfs geen erfbelasting meer verschuldigd op het geschonken geld.

Je kan de schenking laten registreren: er moet dan 3 % schenkbelasting betaald worden, ongeacht het bedrag van de schenking. Door de betaling ervan wordt er definitief afgerekend met de fiscus. Er moet dan in geen geval nog erfbelasting betaald worden, of jij als schenker nog drie jaar leeft na de schenking of niet. Wel of niet registreren van je schenking? Dat is een risicoafweging.

De schenkingsrechten (of schenkbelasting in Vlaanderen) zijn in principe te betalen door de begiftigde, maar in de praktijk zijn het vaak de ouders die ze voor hun rekening nemen. Belangrijk is hierbij te weten dat het bedrag aan schenkingsrechten of schenkbelasting dat betaald wordt door de schenker, geen aanleiding geeft tot een bijkomende heffing van schenkingsrechten. Dat is dus nog een extra duwtje in de rug voor je kind.

Vlaamse, Brusselse of Waalse schenkbelasting?

De tarieven van de schenkbelasting worden bepaald door de gewesten. Daardoor zijn er belangrijke verschillen tussen de tarieven in Vlaanderen, Brussel en Wallonië . Op welke schenkingen de Vlaamse, Brusselse of Waalse schenkbelasting moet worden betaald, hangt niet af van de locatie van de woning, maar van de fiscale woonplaats van jou als schenker. Als je in de laatste vijf jaar voor de schenking het langst in het Vlaams Gewest woonde, moet de Vlaamse schenkbelasting worden betaald. Dat betekent dat de Vlaamse tarieven ook gelden als je als Vlaming bijvoorbeeld een appartement in Brussel of Namen schenkt. Niet de laatste woonplaats is van belang, maar wel die waar jij als schenker het grootste deel van de voorbije vijf jaar woonde. Stel dat je jarenlang in Brussel woonde en vorig jaar naar Antwerpen verhuisd bent. Als je je kind vandaag een woning schenkt, moet de Brusselse schenkbelasting worden betaald, omdat je in de jongste vijf jaar vier jaar lang in het Brussels Gewest hebt gewoond.

Meer weten? Contacteer ons.