De Vlaamse renovatieverplichting: wanneer ben je verplicht je woning te renoveren?

Sinds 1 januari 2023 geldt er in Vlaanderen een renovatieverplichting voor residentiële gebouwen. Om een einde te maken aan energieverslindende woningen worden eigenaren verplicht te investeren in energetische renovaties.

Wat houdt de renovatieverplichting in?

Alle huizen en appartementen die na 01/01/2023 zijn aangekocht in Vlaanderen met een energieprestatiecertificaat (EPC) E of F moeten verplicht gerenoveerd worden naar minstens een label D. Kopers krijgen vijf jaar de tijd om te investeren in bijvoorbeeld nieuwe beglazing, dakisolatie, energetische verwarmings- en koelinstallaties, zonnepanelen, etc.

Met de renovatieverplichting – die ook al werd ingevoerd voor niet-residentiële gebouwen – wil de Vlaamse overheid komaf maken met energieverslindende woningen. Dat dit een grote uitdaging is, bewijzen de cijfers. In Vlaanderen zijn er 3,3 miljoen huizen, waarvan de helft dateert van de jaren ’70. Bijna 50% van de eengezinswoningen die de voorbije 10 jaren zijn verkocht of verhuurd in Vlaams Gewest haalt het D-label niet. Nog geen kwart van de eengezinswoningen heeft nu al een A- of A+ label. Met appartementen is het beter gesteld, maar nog altijd een kwart van de verkochte appartementen had de voorbije tien jaar een E- of F-label en zou nu dus onder de renovatieverplichting vallen.

Ondanks dat de renovatieverplichting voorlopig enkel in Vlaanderen geldt, is het belangrijk hier ook in Brussel en Wallonië rekening mee te houden. Banken hanteren namelijk de regels van het strengste gewest voor het hele land. Je leest er meer over in dit blogartikel.

Einddoel 2050

De verplichting om woningen te renoveren tot ze minimaal een D-label hebben, is slechts een eerste tussenstap. Opdat iedere woning tegen 2050 een A-label heeft, zal de renovatieverplichting stelselmatig verstrengen met tussendoelen in 2028, 2035, 2040 en 2045.

Wie vanaf 2028 een huis aankoopt, moet ervoor zorgen dat die binnen de vijf jaar al een C-label heeft. Voor aankopen vanaf 2035 is dat al minimaal een B-label en vanaf 2040 moeten huizen binnen vijf jaar minstens worden opgewaardeerd naar een A-label. Voor appartementen geldt de strengste renovatieverplichting pas vanaf 2045. Op 1 januari 2050 zouden theoretisch alle woningen een EPC-label A moeten hebben.

Boetes

De renovatieverplichting is niet vrijblijvend. Kopers kunnen een zware boete krijgen als ze de woning niet tijdig renoveren. Die kan oplopen van 500 euro tot maar liefst 200.000 euro, waarbij bovendien een nieuwe termijn opgelegd zal worden om de woning verplicht te renoveren. Of woningen al dan niet gerenoveerd zijn, zal ook actief worden gecontroleerd.

Het is bovendien een slecht idee om te talmen met noodzakelijke investeringen en op de valreep de woning opnieuw te verkopen. Want de vijfjarige termijn blijft gewoon doorlopen, ook voor de nieuwe eigenaars.

Concreet: je koopt een woning met de verplichting die binnen een termijn van vijf jaar naar een lager EPC-peil te brengen. Vervolgens doe je vier jaar niets en verkoop je de woning. De nieuwe eigenaars hebben dan nog maar één jaar de tijd om de investeringen uit te voeren. Dat zal onvermijdelijk een negatieve impact hebben op de verkoopprijs, want de nieuwe kopers zullen een compensatie willen voor de dure investeringen die ze verplicht moeten uitvoeren aan de woning en waarvoor ze nog amper tijd hebben.

➡️ Benieuwd naar de impact van de Vlaamse renovatieverplichting op jouw woonplannen? Maak gratis een afspraak bij een van onze 100 kantoren. Onze experts helpen je met veel plezier!